Çocuklarımızı Tanıyor Muyuz ?
Çünkü anneyim.Onları hayata hazırlayayım,bir çok şey öğreteyim,her zaman sevgi dolu ,sabırlı,anlayışlı bir anne olayım.Bazen öyle sabırsız ve öyle sinirliyim ki ..yapmam gereken bir sürü şey var. Ama bazen ben yapamıyorum…Neden?
Çocuklar bir hamurdur. Annelik de bu hamura şekil verme sanatıdır. Korumasız bir canlı olarak dünyaya gelen muhteşem canlıya şekil verecek tek bir varlık anne ve ailedir.
Çocukların temel fizyolojik ihtiyaçlar olan yemek yeme, giyinme, korunma, güvenlik yanında, psikolojik bir dünyası da vardır. Bu gün yurtlarda büyüyen annesiz çocuklarla, sevgi ortamında büyüyen çocuklar arasında yapılan çalışmalarda beyin gelişiminin farklı olduğu görülmüş, sevgi ortamında göz temasıyla büyüyen çocukların beyin hücrelerinin bir ağacın dalları gibi geliştiği, sevgisiz sadece temel ihtiyaçları görülen çocukların ise böyle bir gelişme sergileyemediği izlenmiştir.
Her çocuk başka bir dünya gibidir. Biri için iyi olan diğeri için iyi olmayabilir. Çocuğumuzu tanıyıp ona göre bir tavır sergileyemezsek ergenlikte ve ileri yaşamında zorluklar yaşamasına neden olacak birçok sorun oluşabilir.
Herkes çocuğunu çok sevdiğini iddia edebilir. Gerçekten de çok seviyoruzdur. Ama sevgimizi nasıl verdiğimiz önemli. Sevgi insanın genetiğinde vardır. Anne karnında alınan genlerimizde, doğamızda olan bir ihtiyaçtır. Her insan çocuğunu sever. Sorun ona sevgimizi anlatma yolumuzdur. Yani iletişimimiz.
Peki çocuğumuzla doğru iletişim nasıl olmalıdır?
Çocuklarımıza kızıp eleştirme yerine ona yaptığı hatanın sonuçlarını göstererek neden yapmaması gerektiğini öğretelim. Bir insana araba kullanmayı öğretmeden trafiğe çıktığında oluşabilecek sonuçlar, çocuklarımız için de söz konusudur. Onlara öğretmeden hatalarını sorgulamamalıyız. Yaptırım uygulayacağımıza çocuğumuzu işe katalım, sorumluluk verelim. Kabul edilir davranışı pekiştirelim, takdir edelim. İkaz etmek yerine bir not alalım.
Dikkatimizi sadece çocuğumuzun yapmaması gereken davranışları üzerine yöneltmek yerine özellikle olumlu, beklenir ve istenir davranışlara yöneltmek, istenmeyen davranışlara hemen tepki göstermemek, çocuğun olumsuz, eksik yönlerine bakacağımıza, zaten mevcut olan olumlu yönlerini takdir edip, memnuniyetimizi ifade etmek daha doğru olur.
Önemli olan bir diğer konu da “dinlemek”. Yalnızca dinleyerek çocuğumuzu rahatlatabilir, sorununa kendisinin çözüm bulmasına yardımcı olabiliriz. Dinlemek, ilk önce bedenseldir. Çocuklar, kızgınlık ve öfkemizin gerçek nedenini anladıklarında, bize yardım etmek için davranışlarını değiştirebilirler. Örneğin “Kes şu gürültüyü, çabuk odana git, gözüm görmesin…” yerine “ işten yeni geldim, çok yorgunum, bu kapakları birbirine vurduğun zaman başım ağrıyor..” deyip duygular açıklandığı zaman, anlaşılma olasılığı çok daha yüksektir.
Çocuğu cezalandıracağınıza, kabul edeceğiniz bir yol gösterin. “Bir daha arkadaşlarla buluşmak yok “ yerine “ Bir daha sefer geç kalırsan telefon et” diyerek duygularınızı ifade edin.
Çocuğumuza bir şeyleri anlatırken vücut dilinizi kullanın öğrenmeleri için çok daha etkili olduğunu göreceksiniz. “Odanı toplarken belim çok ağrıdı” derken yüzünüzü buruşturup belinizi tutarsanız bu onda daha etkili ve kalıcı bir uyaran olacaktır.
Her çocuk bir dünyadır bu nedenle çocuklarımızı çok iyi tanıyalım. Bazı çocuklar görsel şeylerden hoşlanır bazıları işitsel bir şeyler öğretirken bu özeliklerinden yararlanın. Konuşurken onun seviyesine inelim (diz çökün) aynı boya ve onun anlayabileceği dille cümleler kurun.
Çocuklarımızı şekillendirirken ileriki yaşamlarının mimarı olgumuzu unutmayalım. Einstein’a küçükken babası bir pusula verir ve evreni araştırma isteğini başlatır. Paganini' nin babası bir keman hediye eder ve dünyanın en sayılı kemancılarından biri olmasına yön verir.
Sonuç olarak çocuğunuza açık dille anlatın, yönlendirin ve yüreklendirin. Unutmayın ki çocuğun başarmasını sağlamak, onun hevesini ve öz güvenini artırır.
Uzm.Dr. Nurcan Gül BALIK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Batı Bahat Hastanesi (İkitelli) - 0212 471 33 00