Mastit

Mastit, süt kanallarının tıkanmasından kaynaklı ve genellikle enfeksiyonla seyreden meme iltihabıdır. Ancak yinede emzirme dönemi dışında görülen meme iltihaplarıda mevcuttur. İlk önce emzirme dönemimde rastlanan mastit konusuna açıklık getirmek istiyoruz.

Göğüsler dolduğunda boşaltılmazsa göğüs kanalı tıkanıklığı, göğüs kanalı tıkanıklığı da tedavi edilmezse mastit oluşabilir.

Göğüs kanalı tıkanıklığının belirtileri:

Memede ağrılı sertlikler oluşması

Memenin bir bölgesinde olağandışı sıcaklık hissi

Aynı bölgede kızarıklık ve ağrı

Emzirme sonrası genel bir sertlik hissi

Halsizlik

Mastiti azaltabileceğiniz bazı öneriler: 

Bebeğinizi her iki memenizden de sık sık - her 2-3 saatte bir (gece de dahil) emzirerek sorunlu memeyi boşaltın ve emzirmediğiniz zamanlarda sütünüzü sağın.

Daha fazla dinlenmeye çalışın.

Sorunlu bölgeye ıslak ya da kuru sıcak uygulama yapın (ör. sıcak su torbası, sıcak kompres ya da duş almak gibi)

Emzirmeden önce ve emzirdikten sonra ağrılı bölgeye göğüs duvarından meme ucuna doğru masaj yapın

Dar kıyafetler giymekten kaçının. 

Eğer göğsünüzde;

8 – 24 saat içerisinde bir iyileşme olmazsa,

Ateşiniz 38.4°C’yi aşarsa,

Sütünüzde iltihap ya da kan görürseniz,

Memenizde kırmızı çizgiler oluşursa,

Grip benzeri semptomlar gelişirse,

emzirirken kullanabileceğiniz bir ilaç yazması için hekiminize görünmeniz gerekmektedir.

Mastitin nedenleri:

Aniden sütten kesme ya da düzensiz emzirme sonucu süt kanallarının dolması ya da tıkanması

Dar kıyafetler ya da memeye baskı uygulama

Bebeğin memeyi yeterli ve doğru tutamaması

Meme uçlarındaki yara ve çatlaklardan dolayı emzirememe

Sütün etkili bir biçimde boşaltılması büyük önem taşır ve doğumun ilk günlerinden itibaren herhangi bir kısıtlama olmaksızın emzirmek de göğüslerinizi boşaltmanıza yardımcı olacaktır. Anemik, bitkin ya da aşırı yorgun olmanız enfeksiyonlara direncinizi azaltabilir. 

Mastit krizi sırasında bebeğinizi emzirmek

Mastitiniz varsa bile memede apse gelişme olasılığını azaltmak için emzirmeye devam etmeniz önem taşır. Sütünüzde bebeği enfeksiyondan koruyan antikorlar bulunduğundan bu dönemde emzirmenin bebeğinize bir zararı olmaz.

Mastit genellikle tek memede oluşur. Önce mastitli memeden emzirmeniz tavsiye edilmektedir. Sütünüzün tadı biraz tuzlu olabileceğinden, bebeği memeyi almaya teşvik etmek için farklı emzirme pozisyonları denemeniz faydalı olabilir. Ayrıca bebeğiniz emdikten sonra da göğsünüzü sağmanız, süt kanallarınızı daha etkin boşaltmanızı sağlayacaktır. Eğer bebek memeyi yine de almak istemiyorsa birçok annenin yaptığı gibi sütünüzü sağabilirsiniz. Böylelikle, genellikle bir hafta içerisinde sütteki tuzluluk kaybolana kadar süt üretiminizi devam ettirebilirsiniz. 

Emzirme Dönemi Dışında Abseler:

Meme başı çevresinde görülen abselerdir.  Genç hastalarda görülür (ortalama görülme yaşı 32). Hastalar çoklukla sigara tiryakisidir.  Meme başı çevresinde kızarıklık, abse, kitle ve bazen de akıntılı fistül şeklinde ortaya çıkabilir. Dikkatli bakılınca o tarafta meme başında hafif bir çekilme görülebilir.  

Eğer abse yoksa, antibiyotik ve antienflamatuar ilaçlarla tedavi edilir. Bunlara yanıt alınamaz veya abse gelişirse, memeyi ultrasonla kontrol etmek,  tedavi olarak da iğne ile drenaj veya cerrahi abse drenajı uygulanır. Tedaviye yanıt vermeyen  sık tekrar eden hastalarda tümör tanısının ekarte edilmesi gereklidir. 

Bu tür emzirme dönemi dışındaki abseler bazen kronikleşir. Meme cildinden sürekli veya zaman zaman akıntı yapan sivilce benzeri fistil ağzı şeklinde görülülürler.  Bu abselerin tedavisi daha farklı ve biraz da zordur: çünkü hastaların yarısında tekrar eder.  Kalıcı tedavi bazen ilgili bölgedeki tüm süt kanallarının çıkarılması şeklinde olur.

Bir de mastit meme kanserine yol açar mı? Sorusu kafaları karıştırıyor. Meme kanseri oluşma mekanizmalarında elbette meme dokusu zedelenmesi rol oynar. Ancak mastitin mem kanserine yol açtığına dair yeterli bilimsel veri yoktur. Sadece mastit ve memekanserinin aynı hastada aynı anda bulunma olasılığı olduğu için mastit hasta tarafından önemsenmeli ve Genel Cerrahi Uzmanından yardım alınmalıdır.

                                                                                                                Gyn.Op.Dr. Mehmet Ali Serkan ÖZKUL

                                                                                                                Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

                                                                                                      Batı Bahat Hastanesi (İkitelli) - 0212 471 33 00