Yaşlılık Dönemi Hastalığı; Alzheimer
Nöroloji Uzmanımız Uzm.Dr. Berna Öztürk “Alzheimer” hastalığını A’dan Z’ye yazdı. Özellikle ailesinde Alzheimer olan kişilerin dikkat etmesi gereken hastalık, yaşlılık döneminde görülüyor.
Alzheimer nedir?
Alzheimer, yaşlılarda beyin hücrelerinde kayıp ve hasar sonucu bellek fonksiyonlarında bozulma ile ortaya çıkar. Alzheimer bunamaya yol açan hastalıklardan en sık karşımıza çıkandır. 100 bunama vakasının yaklaşık 70’inin nedeni alzheimer hastalığıdır. Alzheimerin dışında bunamaya neden olabilen başka hastalıklar da vardır. Beyin tümörleri, beyin boşluklarının genişlemesi (hidrosefali), beyin damar hastalıkları ve bazı enfeksiyonlar gibi.
Alzheimer hastalığı kimlerde görülür?
Alzheimer genellikle 65 yaş ve sonrasında görülür. Ailevi yatkınlık olabilir. Birinci derece akrabalarda alzheimer olması hastalık riskini iki kat arttırır.
Alzheimerin belirtileri nelerdir?
Hastalığın ilk belirtisi unutkanlıktır. Özellikle yakın hafıza bozukluğu, yeni şeyleri öğrenme güçlüğü, sakladığı eşyalarını bulamama, aynı soruları tekrarlama alzheimer hastalarında sık görülür. Yer ve zaman farkındalığı bozulabilir. Kelime bulmada güçlükler, konuşmada tutukluk olabilir. İlerleyen dönemlerde yanlış yorum ve şüphelenme, olmayan şeyleri görme veya duyma, hırçınlık, uyku bozuklukları, takıntılar, uygunsuz davranışlar görülebilir. Bütün bunlar iş yaşamında bozulma, içe kapanma, günlük yaşamla ilgili fonksiyonların kaybıyla devam eder. Hasta kendi temizlik ve bakımını yapamaz, yakınlarını tanıyamaz, yemeğini yiyemez duruma gelebilir.
Alzheimer nasıl seyreder ve ilerler?
Alzheimer hastalığında erken, orta ve geç dönem olarak üç dönemden söz edilebilir. Erken evrede belirtiler kolayca gözden kaçabilir. Hafif unutkanlıklar, ilgisizlik, içe kapanma olabilir. Orta evrede artık günlük yaşam aktiviteleri bozulmaya başlar. İleri evrede hasta başkalarının bakımına muhtaçtır, zamanla yatağa bağımlı hale gelebilir. Hastalığın seyri kişiden kişiye değişmekle birlikte 8-10 yıl içinde son evreye geçilir.
Alzheimer nasıl teşhis edilir?
Hastaya ayrıntılı bir nörolojik muayene yapılır, nöropsikolojik testler, beyin görüntüleme yöntemleri kullanılır. Unutkanlık veya bunama yapabilecek diğer nedenlerin elenmesi için kan tetkikleri gerekebilir.
Alzheimer tedavisinde neler yapılır?
Alzheimer hastalığını tamamen durduracak veya belirtileri tam olarak geri döndürecek bir tedavi henüz yok. Ancak hastalığı yavaşlatan ve hastalık sırasında ortaya çıkan bazı belirtileri düzeltecek ilaçlar mevcuttur. İleri dönemlerdeki hastalar içinse ancak bakıcı yükünü azaltacak öneriler verilebilir.
Alzheimerden korunmak mümkün mü?
Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet gibi damar hastalıkları için risk yaratan durumlar, beyin için de zararlıdır. Sağlıklı beslenmek, tansiyon ve şekerin kontrol altında tutulması alzheimerin da riskini azaltır. Ayrıca zihinsel aktiviteyi canlı tutmak da yararlıdır.
Uzm.Dr. Berna ÖZTÜRK
Nöroloji Uzmanı